Η Ιταλία το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 30 είναι η μεγαλύτερη οικονομικά και ισχυρότερη στρατιωτικά δύναμη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ταυτόχρονα είναι και ένας μεγάλος διπλωματικός παράγοντας που συμμετέχει αλλά και διαμορφώνει τ τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ηπείρου .
Παρόλη την σημαντικότητα της Ιταλίας στο Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι αλλά και την συμμετοχή της με την πλευρά των νικητών στις Βερσαλλίες, η Ιταλία αριστοτεχνικά μένει μακριά από τις πρώτες ύλες ώστε η δυναμική της να είναι ελεγχόμενη από τους Αγγλο-Γάλλους.
Το 1935 η Ιταλία με πληθυσμό 43.316.000 και 136 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο είναι μια από πιο πυκνοκατοικημένες χώρες της Ευρώπης με σχεδόν παντελή έλλειψη πρώτων υλών. Από την Ιταλία λείπει
Το 95% του άνθρακα,
το 100% του πετρελαίου,
το 80-90% του μαλλιού και βαμβακιού ,
το 70-80% του χαλκού,
το 70% του Μόλυβδού ,
ο κασσίτερος ,
το Μαγγάνιο,
το Καουτσούκ.
Στα σιδηρομεταλλεύματα είναι καλύτερη η κατάσταση αφού η εγχώρια παραγωγή μπορεί να καλύψει τα 4/5 των απαιτήσεων σε ειρηνική περίοδο.
Στον επισιτιστικό τομέα, μια καλή χρονιά μπορεί να καλύψει σχεδόν πλήρως τις απαιτήσεις σε Δημητριακά ενώ η παραγωγή του κρέατος φτάνει το 90% της εσωτερικής κατανάλωσης.
Η Ιταλία έχει μια οικονομία πλήρως εξαρτημένη από τις διεθνείς αγορές από τις οποίες εισάγει σχεδόν το σύνολο των πρώτων υλών που χρειάζεται και κυρίως πετρέλαιο όπου η απαίτηση σε ειρηνική περίοδο φτάνει τα 2-2,5 εκατ. τόνους ενώ σε περίοδο πολέμου μπορεί να φτάσει και τα 6 εκατ. τόνους όπως και τους 12 εκατ. Τόνους άνθρακα ανά έτος .
Οι ποσότητες αυτές πρέπει να μπορούν συνεχώς και αδιαλείπτως να φτάνουν στην Ιταλία για να συνεχίζει να υπάρχει. Έτσι η Ιταλία είναι πλήρως εξαρτώμενη από τις Μεγάλες δυνάμεις που ελέγχουν τις παγκόσμιες θάλασσες και την ροή των πρώτων υλών δηλαδή την Αγγλία και την Γαλλία, αυτός είναι και ο λόγος που η Ιταλία θα επιλέξει να βρίσκεται στην πλευρά των αναθεωρητικών δυνάμεων στον επερχόμενο πόλεμο.
Τέσσερα είναι τα δρομολόγια των πρώτων υλών προς την Ιταλία
το πρώτο μέσω των στενών του Γιβραλτάρ ,
το δεύτερο από την διώρυγα του Σουέζ,
το τρίτο από την Μαύρη θάλασσα- Στενά του Βοσπόρου – Αιγαίο πέλαγος – Αδριατική,
και το τέταρτο χερσαίο από τις παραδουναβιες χώρες μέσω Γιουγκοσλαβίας και Αυστρίας.
Τα ¾ των πρώτων υλών χρησιμοποιούν τα θαλάσσια δρομολόγια.
Με τα πρωτόκολλα της Ρώμης η Ιταλία εξασφάλισε την εισαγωγή τροφίμων , ξυλείας και ατσαλιού από την Ουγγαρία και την Αυστρία αλλά και έναν διάδρομο πρώτων υλών από άλλες χώρες μέσω του Βαλκανικού διαδρόμου.
Κατά τον πόλεμο της Αβησσυνίας και το εμπάργκο το οποίο της επιβλήθηκε η Ιταλία θα καταλάβει στην πράξη τι σημαίνει να μην μπορεί να ελέγξει τις διόδους των πρώτων υλών προς την χώρα, καθώς το Γιβραλτάρ και το Σουέζ ήταν πλήρως ελεγχόμενα από την Αγγλία και η Θάλασσα της Μεσογείου ελεγχόμενη από το Αγγλικό πολεμικό ναυτικό.
Έτσι μετά τον πόλεμο της Αβησσυνίας ο θαλάσσιος διάδρομος Μαύρη Θάλασσά- Βόσπορος – Αιγαίο – Αδριατική αποκτά μεγαλύτερη γεωπολιτική σημασία καθώς το 57% του πετρελαίου εισάγεται από την Ρουμανία και την Ρωσία μέσου αυτού του διαδρόμου.
Παράλληλα ο διάδρομος αυτός δεν ελέγχεται άμεσα από την Αγγλία αλλά εξαρτάται από την Τουρκία και την Ελλάδα .
Την γεωπολιτική σημαντικότητα της ελεύθερης κίνησης στο Αιγαίο για τους Ιταλούς αυξάνει η Ιταλική κτήση των Δωδεκανήσων, μια εχθρική Ελλάδα και Τουρκία σημαίνει αποκοπή των Δωδεκανήσων από την Ιταλία και σίγουρη κατάληψη της από την Τουρκία που είναι και ο πρώτος ενδιαφερόμενος στην επετηρίδα.
Συμφέρον της Ιταλίας είναι η ειρήνη, η σταθερότητα και η ουδετερότητα των βαλκάνιων και ιδιαίτερα η ουδετερότητα της Ελλάδας και της Τουρκίας μακριά από τους Αγγλο-Γάλλους ώστε να εξασφαλίσει τις αρτηρίες πρώτων υλών της από την Μαύρη Θάλασσα αλλά και την εξασφάλιση των Δωδεκανήσων. Όλη η παραπάνω οικονομική ανάλυση αναφέρεται σε έκθεση της ανώτατης διοίκησης του Γερμανικού στρατού του 1937 που αφορά την Ιταλία.
Στην Ιταλική πολιτική της διατήρησης της ειρήνης και του Status quo στα Βαλκάνια σημαντικό εργαλείο είναι το Ελληνο-Ιταλικό σύμφωνο φιλίας του 1928 μεταξύ Βενιζέλου και Μουσολίνι το οποίο έχει εξασφαλίσει 12 χρόνια φιλικών σχέσεων μεταξύ των δυο χωρών αλλά και τον ασφαλή διάδρομο μέσω του Αιγαίου πελάγους.
Το 1939 τον Οκτώβριο το σύμφωνο φιλίας μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας φτάνει στο τέλος του, θα περίμενε κανείς πως το αδύναμο μέρος του συμφώνου που ήταν η Ελλάδα θα επιδίωκε την άμεση ανανέωση του , άλλωστε η Ελλάδα διακήρυττέ την ουδετερότητα και το ίδιο το σύμφωνο δεν είχε κανενός είδους αμυντική δέσμευση. Όμως όχι!! Η Ιταλία είναι αυτή που επαναλαμβανόμενα ζητά από την Ελλάδα την ανανέωση του Συμφώνου και η Ελλάδα αρνείται!!!
Ο λόγος που η Ελλάδα αρνείται να ανανεώσει το σύμφωνο φιλίας με την Ιταλία είναι το 2ο και 3ο άρθρο του συμφώνου που δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη να παραμείνουν ουδέτερα εάν κάποιο από τα μέρη δεχθεί επίθεση από μια ή περισσότερες ξένες δυνάμεις.
Όμως η πολιτική της Ελλάδος μετά την έλευση του Γεωργίου και την τοποθέτηση του Μεταξά κάθε άλλο παρά ουδέτερη είναι, στην πραγματικότητα η Ελλάδα διάγει μια φαινομενική εξωτερικά ουδετερότητα ενώ κρυφά συμμετέχει σε όλους τους πολεμικούς σχεδιασμούς των Αγγλο-Γάλλων για την περιοχή.
Ήδη από τον Ιούλιο του 1939 δημιουργήθηκε στο Λεβάντε η στρατιά του Στρατηγού Weygand η λεγόμενη στρατιά της Θεσσαλονίκης που αποτελείται από αποικιοκρατικά στρατεύματα και είχε ως αποστολή την απόβαση της στην Θεσσαλονίκη και την δημιουργία ανατολικού μετώπου εναντίον της Γερμανίας όλα αυτά φυσικά πριν την έναρξη του πολέμου!!
Μια υπογραφή του Συμφώνου και μια εμπλοκή της Ιταλίας σε πόλεμο με τους Αγγλο-Γάλλους τυπικά θα υποχρέωνε την ΅Ελλάδα να μην επιτρέψει την απόβαση Συμμάχων στο έδαφος της και να παραμείνει ουδέτερη σε όλη την διάρκεια του πολέμου , κάτι που στην πραγματικότητα ο Γεώργιος και ο Μεταξάς δεν ήθελαν!!
Έτσι στις 20 Σεπτεμβρίου 1939 καταγράφεται στο Γαλλικό Υπουργικό συμβούλιο πως
«Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΠΙΣΤΗ ΣΤΙΣ ΔΥΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ … ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΠΟΤΕ ΝΑ ΥΠΟΓΡΑΨΕΙ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΘΑ ΕΜΠΟΔΙΖΕ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΑ ΕΝΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ!!!»
Στην παραπάνω καταγραφή του γαλλικού Υπουργικού Συμβουλίου σημειώνεται ότι αυτά λέχθηκαν από τον Έλληνα διπλωμάτη Ιωάννη Πολίτη προς τον Γάλλο διπλωμάτη Goulondre.
Ο πραγματικός λόγος της Ελληνο-Ιταλικής σύγκρουσης είναι το δέσιμο της Ελλάδος στο άρμα της Αγγλο-Γαλλικής πολιτικής και η ουσιαστική εγκατάλειψη της Ουδετερότητας παρά τις φαινομενικές διακηρύξεις του Μεταξά.
Η Ελλάδα με τις δεσμεύσεις του Γεωργίου και του Μεταξά προς τους Αγγλο-Γάλλους αποτελούσε θανάσιμο κίνδυνο για την Ιταλία καθώς ανα πάσα στιγμή μπορούσε να βγει ανοιχτά στον πόλεμο υπερ των συμμάχων που θα είχε ως συνέπεια το κλείσιμο του Αιγαίου που αποτελούσε την μοναδική δίοδο πρώτων υλών την οποία δεν έλεγχαν απευθείας οι Αγγλο-Γάλλοι , ταυτόχρονα αυτό σήμαινε και την άμεση απώλεια των Δωδεκανήσων προς την Τουρκία.
Η Ιταλία παρακολουθούσε από καιρό τον φιλο-Συμμαχικό άξονα Βελιγραδίου -Αθήνας -Τουρκίας και την συνεχή διολίσθηση της Ελλάδος σε προχωρημένο φυλάκιο των Αγγλο-Γάλλων στην περιοχή.
Έτσι τον Απρίλιο του 1939 καταλαμβάνει την Αλβανία και ανατρέπει τον Αλβανό Βασιλιά που είχε αρχίσει να αλληθωρίζει προς τους Αγγλο-Γάλλους παρά τις αμυντικές συμφωνίες Ρώμης – Τυράνων. Την ίδια ώρα τα Ιταλικά στρατεύματα στην Βαλκανική αποτελούν σαφή προειδοποίηση προς Αθήνα και Βελιγράδι ότι η Ιταλία δεν επιτρέψει τον Γεωπολιτικό στραγγαλισμό της.
Η άρνηση της Ελλάδος να ανανεώσει το σύμφωνο φιλίας με την Ιταλία τον Οκτώβριο του 1939 επιβεβαιώνει τους Ιταλικούς φόβους οι οποίοι εκφράζονται με συνεχή διαβήματα και άσκηση πιέσεων στην Ελληνική κυβέρνηση για επιστροφή στην Ουδετερότητα. Τον Ιούνιο του 1940 η Ιταλία ενημερώνεται από τους Γερμανούς για την ύπαρξη επιβαρυντικών εγγράφων για την Ελλάδα στα γνωστά έγγραφα του Γαλλικού Γενικού Επιτελείου. Η Ιταλία κατηγορεί την Ελλάδα για την βύθιση Ιταλικών πλοίων και υποβρυχίων στο Ιόνιο με την παροχή μυστικών βάσεων στους Άγγλους στο έδαφος της και το Αύγουστο του του 1940 βυθίζει το εύδρομο Έλλη ως αντίποινα και ως τελευταία προειδοποίηση για επιστροφή της Ελλάδος στην Ουδετερότητα. Ο κύβος ριφθηκε!!
No comments:
Post a Comment